Giới thiệu chương trình đào tạo Cử nhân ngành Kỹ thuật hạt nhân
1. Giới thiệu
Trong bối cảnh khoa học và công nghệ phát triển nhanh cũng như xuất phát từ nhu cầu xã hội, Kỹ thuật Hạt nhân không còn là một lĩnh vực xa lạ mà đã trở thành một ngành khoa học ứng dụng mũi nhọn, đóng góp to lớn vào sự phát triển của nhiều lĩnh vực trọng yếu như y tế, năng lượng, công nghiệp, nông nghiệp, và bảo vệ môi trường. Nắm bắt xu thế đó, chương trình đào tạo Cử nhân Kỹ thuật Hạt nhân của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, ĐHQG-HCM được xây dựng nhằm đào tạo ra đội ngũ lao động chất lượng cao, có kiến thức chuyên môn vững vàng, kỹ năng thực hành thành thạo và đạo đức nghề nghiệp, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu nhân lực cho sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Chương trình không chỉ trang bị kiến thức về vật lý hạt nhân mà còn tập trung vào các ứng dụng thực tiễn, giúp sinh viên trở thành những kỹ sư, nhà khoa học có khả năng làm chủ công nghệ, nghiên cứu, sáng tạo và giải quyết các vấn đề thực tiễn của xã hội.
2. Mục tiêu đào tạo
Chương trình hướng đến việc đào tạo những cử nhân có phẩm chất chính trị, đạo đức và sức khỏe tốt, đồng thời sở hữu những năng lực cốt lõi sau:
- Về kiến thức: Nắm vững kiến thức nền tảng về khoa học tự nhiên (Toán, Lý, Hóa), kinh tế, xã hội và tư tưởng chính trị để làm nền tảng cho tư duy khoa học và giải quyết vấn đề. Có kiến thức chuyên sâu, hệ thống và hiện đại về Kỹ thuật hạt nhân, bao gồm vật lý lò phản ứng, an toàn bức xạ, ghi đo và phân tích hạt nhân, cũng như các ứng dụng trong công nghiệp và năng lượng. Có khả năng phân tích, đánh giá và giải quyết các bài toán chuyên ngành phức tạp, từ đó đề xuất các giải pháp kỹ thuật hiệu quả.
- Về kỹ năng: Thành thạo trong thực nghiệm, thiết kế, chế tạo, vận hành và khảo sát các hệ thống liên quan đến kỹ thuật hạt nhân. Có tư duy phản biện, sáng tạo và khả năng nghiên cứu độc lập. Giao tiếp hiệu quả, hợp tác và lãnh đạo nhóm, thích ứng linh hoạt với môi trường làm việc đa dạng. Sử dụng thành thạo ngoại ngữ (tiếng Anh) và công nghệ thông tin để phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu và phát triển sự nghiệp.
- Về thái độ và trách nhiệm: Xây dựng văn hóa và đạo đức nghề nghiệp, luôn trung thực, tôn trọng sự khác biệt và có tinh thần phục vụ cộng đồng. Hình thành tinh thần tự học, tự nghiên cứu suốt đời để không ngừng cập nhật kiến thức và nâng cao trình độ chuyên môn. Có trách nhiệm cao với xã hội, nhận thức rõ vai trò và ảnh hưởng của ngành Kỹ thuật hạt nhân đối với sự an toàn và phát triển bền vững.
3. Các chuyên ngành đào tạo (định hướng chuyên sâu)
Điểm đặc biệt và hấp dẫn của chương trình là từ năm thứ ba, sinh viên sẽ được lựa chọn một trong haichuyên ngành (định hướng chuyên sâu), phù hợp với sở thích và mục tiêu nghề nghiệp.
a. Chuyên ngành Kỹ thuật hạt nhân
Đây là chuyên ngành có phổ ứng dụng rộng nhất, tập trung vào việc áp dụng các kỹ thuật hạt nhân trong nhiều lĩnh vực của đời sống.
Nội dung chính: Sinh viên được học về cấu trúc và phản ứng hạt nhân, kỹ thuật ghi nhận và phân tích bức xạ, công nghệ bức xạ và các ứng dụng quan trọng trong nông nghiệp (tạo giống đột biến, bảo quản thực phẩm), công nghiệp (kiểm tra không phá hủy NDT, đo lường) và môi trường (xử lý chất thải, đánh dấu đồng vị).
Các học phần tiêu biểu: Ứng dụng KTHN trong Nông-Y-Sinh, Kỹ thuật phân tích hạt nhân, Công nghệ bức xạ, Nguyên lý và ứng dụng máy gia tốc.
b. Chuyên ngành Năng lượng và điện hạt nhân
Chuyên ngành này đào tạo chuyên sâu về lĩnh vực sản xuất năng lượng từ phản ứng hạt nhân, đáp ứng nhu cầu nhân lực cho ngành công nghiệp điện hạt nhân trong tương lai.
Nội dung chính: Sinh viên sẽ tìm hiểu sâu về vật lý và công nghệ lò phản ứng, thủy nhiệt học và an toàn trong nhà máy điện hạt nhân, chu trình nhiên liệu, mô phỏng vận hành và các vấn đề liên quan đến quản lý chất thải phóng xạ.
Các học phần tiêu biểu: Vật lý lò phản ứng, Thủy nhiệt học trong lò phản ứng, An toàn hạt nhân, Mô phỏng vận hành nhà máy điện hạt nhân, Chu trình nhiên liệu và hóa phóng xạ.
4. Chuẩn đầu ra: năng lực sinh viên sau khi tốt nghiệp
Hoàn thành chương trình, cử nhân ngành Kỹ thuật hạt nhân sẽ đạt được các chuẩn đầu ra cụ thể, thể hiện năng lực toàn diện:
Năng lực vận dụng kiến thức: Có khả năng áp dụng kiến thức toán học, khoa học cơ bản, và kiến thức cốt lõi của ngành để nhận diện, phân tích và giải quyết các vấn đề phức tạp trong lĩnh vực kỹ thuật hạt nhân và các lĩnh vực liên quan.
Năng lực thực hành: Có khả năng thiết kế và tiến hành các thí nghiệm; phân tích và diễn giải số liệu; thiết kế một hệ thống, một thành phần hoặc một quy trình để đáp ứng các nhu cầu thực tiễn trong các ràng buộc về kinh tế, môi trường, xã hội, an toàn và bền vững.
Năng lực tư duy và giải quyết vấn đề: Có tư duy phản biện, logic và sáng tạo để xác định, phân tích và giải quyết các vấn đề kỹ thuật chưa có tiền lệ.
Năng lực làm việc nhóm và giao tiếp: Có khả năng hoạt động hiệu quả trong các nhóm đa ngành, trình bày ý tưởng, báo cáo kết quả một cách rõ ràng và thuyết phục qua cả hình thức nói và viết.
Nhận thức về bối cảnh và trách nhiệm: Hiểu rõ trách nhiệm và đạo đức nghề nghiệp, có ý thức về tác động của các giải pháp kỹ thuật đối với bối cảnh kinh tế, môi trường và xã hội toàn cầu.
5. Cơ hội nghề nghiệp và nâng cao trình độ
Với kiến thức chuyên môn và kỹ năng được trang bị một cách toàn diện, cử nhân Kỹ thuật hạt nhân của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên có thể tự tin đảm nhận nhiều vị trí công việc đa dạng tại các cơ quan, tổ chức trong và ngoài nước.
Trong lĩnh vực Nghiên cứu và Giảng dạy: Nghiên cứu viên, giảng viên tại các trường đại học, viện nghiên cứu như Viện Nghiên cứu hạt nhân Đà Lạt, Viện Khoa học và Kỹ thuật hạt nhân Hà Nội, các Trung tâm ứng dụng kỹ thuật hạt nhân. Tham gia vào các dự án nghiên cứu cấp quốc gia và quốc tế, phát triển các ứng dụng mới của công nghệ hạt nhân.
Trong lĩnh vực Công nghiệp, Nông nghiệp và Môi trường: Kỹ sư tại các Trung tâm chiếu xạ, các công ty sử dụng kỹ thuật kiểm tra không phá hủy (NDT), các công ty khai thác khoáng sản, dầu khí. Làm việc tại các cơ quan quản lý nhà nước như Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, các Sở Khoa học và Công nghệ.
Trong lĩnh vực Năng lượng: Kỹ sư vận hành, nghiên cứu, an toàn tại các nhà máy điện hạt nhân trong tương lai. Chuyên gia tư vấn, thẩm định cho các dự án năng lượng hạt nhân.
Cơ hội học tập nâng cao: Sinh viên tốt nghiệp có nền tảng vững chắc để tiếp tục theo học các chương trình Thạc sĩ, Tiến sĩ tại các trường đại học hàng đầu trong nước và quốc tế (Pháp, Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Úc,...) thông qua các chương trình học bổng của Chính phủ hoặc của các trường đối tác.
